Algemene geschiedschrijving

Over de geschiedenis van de Orde van de Tempeliers is al veel gescreven en gepubliceerd. Via de hieronder  vermelde weblink krijg je alvast een goed beknopt historisch overzicht. Via de daar vermelde bibliografie kan je je ook verder verdiepen in deze uiterst boeiende geschiedenis.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Tempeliers

Lokale geschiedschrijving

Op deze pagina gaan wij mettertijd meer geschiedkundige info plaatsen over de uitzaaiingen van deze Orde in onze contreiren, waarbij de focus zal liggen op de geografische as Wezemaal - Leuven.

 

De Heren van Wezemaal (1166-1484)

Vooraf:

 

Voor de beschrijving hieronder over de geschiedenis van de Heren van Wezemaal, ontleenden wij bestanden aan de universiteitsbibliotheek van Leuven. Wij danken hierbij oprecht de heer Rudi De Groot voor de snelle en correcte toelevering van het gevraagde. Het bronmateriaal betreft enerzijds de gelijknamige thesis van de heer Edouard Van Ermen uit 1978, en anderzijds een later door hem gepleegd artikel in 1984 onder de titel 'Een Brabantse adellijke familie in de middeleeuwen. De heren van Wezemaal en hun verhouding tot de vorst, de geestelijkheid, de adel en andere adellijke families.'

Hieronder brengen wij een beknopte samenvatting van beide tekstuele werken. De reden daartoe is, dat Arnold III van Wezemaal destijds intrad bij de Tempeliersorde, en dat we de werking van onze preceptorij/commanderij te Wakkerzeel, benoemden naar deze lokale Tempelier.

Een derde historische bron betreft het artikel van H. Vander Linden uit 1923 over 'Les Templiers à Louvain'.

 

Arnold III van Wezemaal:

 

Arnold III volgde -logischerwijs - Arnold II op, die regeerde van 1220 tot 1261. Arnold III trad dus aan als Heer van Wezemaal, op het ogenblik dat de Tempeliers nog steeds een gerespecteerde Orde waren. Wat weten we over hem ?

- hij was aangesteld in de graad van ministerialis, wat een hoge post inhield, maar zich situeerde onder de adelstand

hij was gehuwd in 1247 met ene Elizabeth, met als vermoedelijke achternaam de la Fète

- zijn echtgenote stierf volgens de beschikbare bronnen wellicht voortijdig

- hij had geen wettige afstammelingen

- het is pas op 4 mei 1264 dat hij in geschriften Heer van Wezemaal wordt genoemd

- op 14 april 1291 werd hij begraven in de kapel van de Commanderij van Chevru (Chevraux); merk op dat dit ongeveer een maand is voor de roemloze ondergang van de Tempeliers in Akko !

 

Arnold III was na het overlijden van de Hertog van Brabant, Hendrik III, officieel één van de kandidaten om de voogdij over diens kinderen over te nemen, doch dit werd afgewezen.  Hij wou hierdoor zijn politieke macht uitbreiden. Hij voerde dan maar een mislukte opstand/staatsgreep tegen hertogin-weduwe Aleidis van Brabant om zijn doel te bereiken, hetgeen hem verplichtte tot verschillende schenkingen als straf aan religieuze instellingen. De oproer had ook tot veel schulden geleid, en onder zijn bewind taande dus de vlag van de Heren van Wezemaal. Hij had ook schulden opgebouwd ten aanzien van de Tempeliers in Utrecht.

Wellicht mede daardoor trad hij in 1269/1270 toe tot de Orde, en liet hij het beheer van zijn leen en goederen over aan zijn broer Godfried. Wellicht nam hij formeel afstand van zijn titel en rechten op 26 januari 1270. Andere motivaties voor zijn intrede bij de Orde konden zijn: het voortijdig overlijden van zijn echtgenote, en lopende conflicten met geestelijke instellingen, waar hij op die manier komaf mee wou maken.

Onder de naam 'broeder Arnold' maakte hij furore in de Tempelorde, en werd hij een vertrouweling van de Franse koning Filips III. 

In 1278 zou hij een belangrijke missie in opdracht van de koning hebben vervuld bij toenmalig paus Nicolas III. Hij werd achtereenvolgens aangesteld tot preceptor van Reims en Brie en zou uiteindelijk in 1285 tot magister van de Commanderij van Reims worden benoemd.

Hij wijdde in die functies ook verscheidene nieuwe leden van de Orde in.

Opmerkelijk is ook dat zijn naam meermaals voorkomt in verscheidene documenten betreffende het proces van de Tempeliers (bron: Michelet).

 

 

Link met Haacht, Wakkerzeel, Kelfs, Tildonk en Wijgmaal

 

Het klopt dat er niet direct een link tussen de Tempeliers en onze gemeente is te vinden, op basis van de beschikbare geschriften.

Evenwel hadden de Heren van Wezemaal - en dus ook Arnold III toen hij die functie overnam - verscheidene achterlenen in Haacht en de huidige deelgemeenten. Net trouwens als de naaste buren van de Heren van Wezemaal, de Heren van Rotselaar. De leenboeken uit die tijd wijzen op zeer onduidelijke afgrenzing van die lenen en achterlenen tussen beide geslachten, wat vaak tot onenigheid en geschillen leidde.

Gelet op deze eigendommen, mogen we geredelijk veronderstellen dat Arnold III van Wezemaal, tijdens zijn functie als Heer van Wezemaal, geregeld tot bij ons kwam om zaken te beslechten en toe te zien op zijn eigendommen. Er is dus wel degelijk een aanwijsbaar verband tussen onze gemeente en de later ingetreden Tempelier Arnold III van Wezemaal !